De nieuwe Nederlandse Omgevingswet: wat ondernemers moeten weten

Vijf jaar geleden begon Gert met ondernemen: een gezellige horecazaak. Al snel begon zijn onderneming te groeien. Hij nam personeel in dienst, opende een tweede locatie en groeide maar door. Een tijd geleden besloot Gert dat het tijd was voor een volgende uitbreiding: een derde restaurant in dat prachtige oude rijksmonument in de binnenstad van Amsterdam. Maar om zijn restaurant te kunnen realiseren, moet er wel het een en ander worden verbouwd. Dat betekent op dit moment een tijdrovende en lastige procedure waar meerdere wetten en regels aan te pas komen. Gelukkig is daar vanaf 1 januari 2024 de Omgevingswet die 26 bestaande wetten over wonen, ruimte, infrastructuur, milieu, natuur en water samenvoegt in één wet. Een wet die voor ondernemers van groot belang is. Aanvraagprocedures worden hiermee namelijk korter, makkelijker en duidelijker. We vertellen je er alles over in dit artikel.

Wat is de Omgevingswet?

Wil je iets veranderen aan de fysieke leefomgeving? Dan zijn er op dit moment 26 verschillende wetten die hiermee te maken hebben. Als ondernemer is het daardoor lastig om te weten wat wel en wat niet mag en welke wetten en regels van toepassing zijn op jouw plannen. Vanaf 2024 is dit een stuk makkelijker met de komst van de nieuwe Omgevingswet. Deze wet regelt alles wat te maken heeft met de fysieke leefomgeving, zoals bouwwerken, zaken rondom milieu en water, ruimtelijke ordening en cultureel erfgoed. Binnen deze aspecten maakt de wet onderscheid tussen vergunningsvrije en vergunningsplichtige activiteiten. BIj vergunningsvrije activiteiten is het niet nodig om een vergunning aan te vragen. Wel is het bij deze activiteiten nodig om een melding te maken. Bij vergunningsplichtige activiteiten heb je wel een vergunning nodig om deze activiteit uit te mogen voeren. Of je wel of geen vergunning nodig hebt, is te controleren bij het Omgevingsloket. Dit nieuwe loket, als onderdeel van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), vervangt verschillende systemen, namelijk het Omgevingsloket Online (OLO), Ruimtelijkeplannen.nl en de Activiteitenbesluit Internet Module (AIM).

Het volledige vergunningsproces 

We gaan terug naar Gert. Het is inmiddels 2024 en Gert wil dus een rijksmonument verbouwen. Hij heeft op het nieuwe Omgevingsloket gekeken en is erachter gekomen dat hij een vergunning nodig heeft voor deze verbouwing. Hoe gaat de procedure precies in zijn werk? 

Stap 1: Omdat de aanvraag van Gert complex is, kan hij het beste al van tevoren overleggen met de gemeente. Zo kan hij zich goed voorbereiden op de aanvraag en weet hij al een beetje waar de aanvraag aan moet voldoen. Helaas is het niet bij alle gemeenten mogelijk om al van tevoren te overleggen. Vroegtijdig overleggen geeft je als ondernemer een grote voorsprong, omdat je zo alvast kan inspelen op de wensen van de gemeente bij het doen van je aanvraag. 

Stap 2: De tweede stap voor Gert is om zijn omgeving in te lichten. Dan bedoelen we niet zijn vrienden en familie, maar de omgeving die direct te maken heeft met de vergunning. Zo moet Gert bijvoorbeeld alle omwonenden naast het rijksmonument contacteren. Dit onderdeel heet participatie en wordt gevraagd wanneer je een vergunning aanvraagt. Je moet namelijk aangeven hoe de omgeving over de vergunning denkt. 

Stap 3: Na de eerste twee stappen is het tijd voor Gert om de aanvraag in te dienen bij het Omgevingsloket. Na deze aanvraag ontvangt hij een bevestiging en is het wachten op de beslissing.

Wanneer hoor je de beslissing?

Met de nieuwe omgevingswet, wordt ook de besluitvormingstermijn korter. In principe is dit namelijk 8 dagen. Toch kan het zijn dat dit langer duurt, bijvoorbeeld in Gert zijn situatie. Wanneer je bijvoorbeeld een rijksmonument wil verbouwen, kan het namelijk tot wel 6 maanden duren. We spreken dan namelijk van een uitgebreide procedure in plaats van een korte procedure. Ook kan de besluitvormingstermijn worden verlengd. Dit gebeurt wanneer er iets aan de aanvraag mist. Je wordt dan gevraagd dit aan te vullen. Pas wanneer je dit hebt gedaan, gaat de besluitvormingstermijn weer verder. Ook is het voor gemeenten, provincies en waterschappen mogelijk om een verlenging van 6 weken aan te vragen. Dit mogen ze één keer doen.

Ik ben het er niet mee eens, wat nu? 

Na 5 maanden krijgt Gert het besluit. Helaas wordt de vergunning niet verleend aan Gert. Hij is het er niet mee eens en wil graag bezwaar maken. Dit is mogelijk en in de brief staat binnen welke termijn dit gedaan moet worden en bij welk orgaan Gert dit moet doen. Iedere aanvrager of betrokken adviseur mag bezwaar maken of in beroep gaan. Daarnaast kan het ook zijn dat je als ondernemer nadeel ondervindt naar aanleiding van een besluit die te maken heeft met de Omgevingswet. Wanneer dat het geval is maak je kans op nadeelcompensatie. Het nadeel moet wel werkende rechten en verplichtingen bevatten voor particulieren en bedrijven. Bovendien moet het gevolg hebben van een verandering aan de fysieke leefomgeving.

Conclusie 

Met de Omgevingswet is het straks voor jou als ondernemer dus makkelijker om een vergunning aan te vragen die betrekking heeft op de fysieke leefomgeving. Er worden maar liefst 26 wetten samengevoegd tot één wet en er komt één nieuw aanvraagloket. Ondanks het versimpelde proces, is goede voorbereiding essentieel voor succes. Daarnaast is het belangrijk om op de hoogte te blijven van de nieuwste veranderingen in het juridische landschap en de impact hiervan op je onderneming. Heb je vragen na het lezen van dit artikel? Plan dan een gratis check-gesprek met een van onze professionals.

Kiki Dusebout linkedin
Kiki is Content schrijver bij FIRM24. Ze schrijft over allerlei onderwerpen m.b.t. ondernemingsrecht.
Bijgewerkt op 21 december 2023
Gepubliceerd op 13 december 2023

Kom je er niet helemaal uit? Wij staan voor je klaar.

Dankzij jarenlange ervaring weten wij ondernemers te helpen met het juiste advies.

Bel ons op +31 (0)20 30 80 675
Ma t/m Do
09:00 - 22:00
Vrijdag
09:00 - 17:00
Chat met een adviseur
Ma t/m Do
09:00 - 22:00
Vrijdag
09:00 - 17:00
Sales team Firm24